Kiedyż wreszcie odzwyczaimy się od tego, że wszystko coś znaczy!
(Francis Picabia, motto do filmu Antrakt)
Filmoteka Narodowa zaprasza do Kina ‚Iluzjon’ na pokaz filmów awangardowych z lat 1910 – 1930. Ten nowatorski trend w kinematografii europejskiej rozwijał się głównie w latach 20 XX wieku. Jako pierwsi eksperymenty filmowe podjęli futuryści nawołując do uwolnienia filmu od logiki narracyjnej i ciągu przyczynowo-skutkowego. Postulaty Pierwszej Awangardy podjęli twórcy Drugiej Awangardy, malarze związani z kubizmem, dadaizmem, surrealizmem i konstruktywizmem. Z ducha awangardy wyrosły tak znaczące nurty jak szkoła dokumentu angielskiego, a także koncepcje teoretyczne i dokonania praktyczne klasyków radzieckiej szkoły montażu.
Awangarda filmowa narodziła się we Francji z pragnienia malarzy, by wykorzystać – wbrew tradycji – wszelkie możliwości wypowiedzenia się, szczególnie zaś te, które zrodziła przemysłowa nowoczesność. Filmowy aparat wytwarzający światło, ruch, rytmy i prędkość będą w centrum tej problematyki. Historia kina awangardowego zaczyna się naprawdę we Francji w 1914 roku wraz z projektem „Barwnego rytmu“ („Le Rythme coloré“) Leopolda Survage’a. Barwny rytm stworzył podstawy formalne i teoretyczne kina awangardowego (…) Wojna położyła kres projektowi i trzeba było czekać dalsze dziewięć lat, żeby w innej atmosferze – dadaizmu – Man Ray, ulegając wpływowi Tristana Tzary zrealizował „Powrót do rozumu“ – pierwszy film tej grupy. Dadaizm, surrealizm, czyste kino, film d’art, awangarda itd… – tyle znaczących nazw dla jednej, wyjątkowej działalności twórczej zarówno w dziedzinie filmu, jak i prac teoretycznych.
Następnie między początkiem lat 30. i końcem 40. przychodzi okres zupełnej nieobecności filmów awangardowych, nieobecności spowodowanej przede wszystkim pojawieniem się filmu dźwiękowego, jak i wojennym konfliktem 1939 – 1945. Prawdziwa produkcja odrodziła się w 1950 r. wraz z częścią odizolowanych dążeń osób wywodzących się z różnych dziedzin sztuki.
(Fragmenty tekstu Jean-Michela Bouhoursa, tłum. Jan Słodowski)
Zapraszamy na pięć zestawów filmów awangardowych w dniach 26-30 stycznia 2008.
Wszystkim filmom nieudźwiękowionym towarzyszyć będzie muzyka na żywo.Bilety w cenie 15 zł do nabycia w styczniu w kasie kina Iluzjon, kasa czynna na pół godziny przed pierwszym seansem.Szczegółowe informacje znajdują się na stronie Filmoteki Narodowej www.fn.org.pl
ZESTAW I: AWANGARDA FILMOWA 1910-1930
projekcje: 26.01.2008 20:15
KOŁO UDRĘKI (La roue) r. Abel Gance, Francja 1921 4’
WIERNE SERCE (Coeur fidèle) r. Jean Epstein, Francja 1922 59’
BALET MECHANICZNY (Le ballet mécanique) r. Fernand Léger, Francja 1924 11’
ANTRAKT (Entr’acte) r. René Clair, Francja 1924 14’
POWRÓT DO ROZUMU (Le retour à la raison) r. Man Ray, Francja 1923 2’
PIĘĆ MINUT CZYSTEGO KINA (Cinq minutes de cinéma pur) r. Henri Chomette, Francja 1925 5’
ANEMICZNE KINO (Anémic cinéma) r. Marcel Duchamp, Francja 1926 6’
ZESTAW II: AWANGARDA FILMOWA 1910-1930
projekcje: 27.01.2008 18:00
LUSTRO O TRZECH TWARZACH (La glace à trois faces) r. Jean Epstein, Francja 1927 29’
GWIAZDA MORSKA (L’étoile de mer) r. Man Ray, Francja 1928 12’
MUSZELKA I PASTOR (La coquille et le clergyman) r. Germaine Dulac, Francja 1928 26’
KREW POETY (Le sang d’un poète) r. Jean Cocteau, Francja 1930 52’
ZESTAW III: AWANGARDA FILMOWA 1910-1930
projekcje: 28.01.2008 20:00
PARYŻ ŚPI ALBO NIEWIDZIALNY PROMIEŃ (Paris qui dort) r. René Clair, Francja 1923 47’
BERLIN – SYMFONIA WIELKIEGO MIASTA (Berlin: Die Sinfonie der Grossstadt) r. Walter Ruttmann, Niemcy 1927 43’
ZESTAW IV: AWANGARDA FILMOWA 1910-1930
projekcje: 29.01.2008 20:30
GORĄCZKA SZACHOWA (Szachmatnaja gorjaczka) r. Wsiewołod Pudowkin, ZSRR 1925 20’
PIES ANDALUZYJSKI (Un chien andalou) r. Luis Buñuel, Francja 1928 15’
ZŁOTY WIEK (L’âge d’or) r. Luis Buñuel, Francja 1930 61’
ZESTAW V: AWANGARDA FILMOWA 1910-1930
projekcje: 30.01.2008 20:00
SYMFONIA DIAGONALNA (Symphonie diagonale) r. Viking Eggeling, Niemcy 1924 5’
UPIÓR PRZEDPOŁUDNIOWY (Vormittagsspuk) r. Hans Richter, Niemcy 1928 7’
CZŁOWIEK Z KAMERĄ (Czełowiek s kinoapparatom) r. Dziga Wiertow, ZSRR 1929 65’
PIES ANDALUZYJSKI (Un chien andalou) r. Luis Buñuel, Francja 1928 15’